Дармо наракалі дзяды,
Казалі, што цяжка жылося.
Ня зналі сапраўднай бяды,
На полі ня рвалі калосься.
Заручаны з хлебам былі.
Вясельле і хрэсьбіны – сьвяты.
Пад закусь гарэлку пілі.
Настрой быў вясёлы, узьняты.
Ня гналі тады жабрака,
Ня ведалі крыку і сваркі.
Падносілі збан малака,
Сквірчэла патэльня ад скваркі.
Прымалі нязваных гасьцей
Як родных, усіх частавалі,
А потым – ды гэта часьцей –
Гасьцінца ў дарогу давалі.
Такі быў уклад на сяле.
Каторых галеча аскубла,
А хлеб ці праснак – на стале,
I сальца выцягвалі з кубла.
Апошнюю лусту – гасьцю.
Гасьціннасьць – чым хата багата.
А лёс напярэчкі жыцьцю,
Як боль, як бязьмерная страта.
Заўсёды чужы гаспадар,
Заўсёды бязладзьдзе краіны:
Рабунак, і гвалт, і пажар,
I нават сьвятыняў руіны...
Крутая расправа была,
I чорная справа прышэльца.
Прапала спажыва стала.
Зацірка ня просіць відэльца.
Ёй – лыжка-галышка. Нажа?
Навошта? Ні мяса, ні хлеба.
На сэрцы асела імжа.
Як цяжка, а жыць неяк трэба.
Зацірка – яшчэ паўбяды.
Бывае і горай на сьвеце.
Ад шчаўя і той лебяды
Змарнелі галодныя дзеці.
Гаротнасьці зьведаў мой край,
I радасьць расьце каля бульбы...
О, Божа! Даруй! Не карай
Уласьнікаў кайстры і кульбы.
Ім сёньня крычыць Калыма
Крывым акрываўленым ротам.
Спакою людзкога няма,
Пачуцьці людзкія за дротам.
Спакою няма і ўначы
Ад страху, трывогі, прыгнёту.
Ратунку! Баржджэй уцячы
З прывольлем птушынага лёту!
Бо той, хто шукае дарог
Да праўды і сьветлай свабоды,
Зьмірыцца ніколі ня мог, –
Ён мае змагацца заўсёды.
Змагацца дабром і пяром,
Любоўю і шчырым прызнаньнем.
Мы чыстае збожжа зьбяром,
Мы ў лепшую долю заглянем.
Праз доўгі падзеяў памол
Засьвеціць Вялікае Сьвята.
Багата накрыецца стол,
Гамонкай напоўніцца хата.
Я веру, мой край расьцьвіце,
Зайграе свабоднае слова,
I нехта ў сваёй дабраце
Пакліча мяне ганарова.
|
|
